Krzywa dochodowości – co to jest i jak wygląda?

Ostatnio wielu inwestorów mogło spotkać się z pojęciem „odwrócenie krzywej rentowności” lub „odwrócenie krzywej dochodowości”. Brzmi jak coś ważnego. Jednak niewielu rozważało, czym jest krzywa dochodowości czy z jakich teorii wynika.

Krzywa rentowności – podstawowe informacje

Krzywa rentowności (czasami w literaturze dochodowości) to, w największym skrócie, krzywa, która na osi X (poziomej) przedstawia czas a na osi Y oprocentowanie wybranych instrumentów finansowych o stałym dochodzie. Zazwyczaj są to papiery wartościowe państwa lub lokaty bankowe. Informacje na temat wysokości oprocentowania dla wybranych terminów zapadalności nanosi się na oś. Następnie dokonuje się połączenia punktów. Tak powstaje krzywa dochodowości.

Krzywa dochodowości pozwala więc syntetycznie ocenić, na jakie warunki rynkowe możemy liczyć. Innymi słowy, krzywa rentowności obligacji pozwala określić jakiej stopy zwrotu możemy się spodziewać przy obligacjach rocznych a jakiej przy 10-letnich. Co do zasady krzywa powinna być rosnąca wraz z terminem zapadalności. Bardziej naukową nazwą krzywej dochodowości to struktura terminowa stóp procentowych.

Krzywa rentowności – o czym mówi? Czym jest odwrócona krzywa dochodowości?

Krzywa dochodowości może wyglądać zupełnie inaczej w tym roku a zupełnie inaczej w następnych latach. Wyróżnia się więc 4 rodzaje krzywej dochodowości:

• normalna,
• stroma,
• płaska,
• odwrócona.

Normalna krzywa dochodowości oznacza, że rentowność rośnie wraz z wydłużaniem terminu zapadalności. Krzywa dochodowości obligacji skarbowych jest normalna gdy sytuacja na rynku jest prawidłowa i oczekiwane są dalsze wzrosty. Znamiennym typem krzywej rentowności jest stroma. Oznacza ona, że rentowność bardzo długich jest znacznie wyższa niż rentowność najkrótszych instrumentów. Krzywa dochodowości obligacji skarbowych będzie stroma tuż po depresji gospodarczej, czyli w fazie rozkwitu. Ważne, że nigdy nie istnieje idealnie płaska krzywa rentowności – zawsze będzie albo trochę normalna, albo trochę odwrócona. Płaska krzywa rentowności występuje jako pośrednia krzywa między tymi dwoma.

Najbardziej ważna jest jednak odwrócona krzywa dochodowości. Odwrócona krzywa dochodowości obligacji skarbowych amerykańskich była zazwyczaj informacją o nadchodzącym kryzysie. Krzywa dochodowości obligacji skarbowych jest więc ważną informacją dla inwestujących. Pozwala określić w jakiej fazie cyklu gospodarczego jesteśmy.

Skąd to wiemy?

Istnieje wiele teorii, które próbują wytłumaczyć w jaki sposób przebiega krzywa dochodowości i dlaczego. Ważne, że znaczna większość tych teorii opiera się na krzywych dochodowości obligacji skarbowych. To właśnie  krzywa dochodowości obligacji skarbowych jest najlepszym odzwierciedleniem nastrojów inwestorów wobec sytuacji państwa.

Wydaje się, że najbardziej trafną teorią dla krzywych rentowności obligacji jest teoria preferowanego habitatu czy też segmentacji rynku. Mimo, że nie są to tożsame teorie, to bardzo podobne. Krzywa dochodowości oznaczałaby w ramach tych teorii różne preferencje inwestorów dotyczących płynności i ich podział. Część z nich byłaby bardziej skłonna na niższą rentowność, ale wymaga wyższej płynności. Co ważne, te teorie trochę pobieżnie tłumaczą odwróconą krzywę dochodowości. Według nich czasami możliwa jest taka krzywa.

Krzywa rentowności obligacji pozwala nam nie tylko oceniać sytuację gospodarki, ale również prognozowaną sytuację przedsiębiorstwa. Niestety w Polsce rzadko kiedy jesteśmy w stanie stworzyć takie krzywe dla przedsiębiorstw.